کد مطلب:26461 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:11

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

مسئله رؤيت هلال ماه كه گاه در كشورهاي اطراف ديده ميشود، ولي در كشور ما ديده نميشود و يا حكمي كه توسط علماي خودمان صادر ميشود اما در همين زمينه با هم اختلاف دارند! مگر احكام جهان اسلام با همديگر فرق ميكند، در حالي كه اسلام حد و مرز نميشناسد؟ چرا از علم كمك گرفته نميشود؟

هلال اول ماه در واقع يكي بيش نيست، يعني براي همه انسانهاي روي كره زمين روز اول ماه با تفاوت چند ساعت يك روز بيشتر نيست. اين طور نيست كه دو يا سه روز اول ماه داشته باشيم.

در اين مسئله دو مطلب قيد شده است:

1 - از حديث صم للرؤية و افطر للرؤية ديدن انسانها ملاك اول ماه قرار داده شده است.

2 - ديدن هر شخص در هر منطقه و افقي كه هست، براي خودش و هموطنانش ملاك است، مثلاً اگر شخصي در تهران ماه را ببيند، نميتوان براي منطقه خراسان كه افق ديگري دارد، آن رؤيت را ملاك قرار داد.

بنابراين رعايت اين دو مسئله باعث بروز اين مشكلات و اختلافها شده است.

اگر دست از اين دو مبنا برداريم و حديث صم للرؤية و افطر للرويه را به اين معنا بگيريم كه هر كجا ماه ديده شد، براي همه جا رؤيت ثابت ميشود و از طرفي لزومي نداشته باشد كه ديدن ماه با چشم معمولي باشد، بلكه اگر با تلسكوپ و دوربينهاي قوي ماه را ديديم اول ماه ثابت شود، اين اختلافها در هر صورت فعلاً آنچه علما و فقها و متخصصان در علوم اسلامي بدان دست يافتهاند، بدين صورت است.

1 - تعدادي از فقها از حديث مذكور ديدن ماه با چشم عادي و افق و منظقه مكلف را فهميده و گفتهاند: ديدن ماه در يك منطقه و مناطقي كه با آن هم افق باشند، (خواه اين دو منطقه هم افق قسمتي از آن در يك كشور و قسمت ديگر در كشور ديگر باشد مثل اين كه اگر در خرمشهر ماه ديده شد، براي بصره و فاو و منطقهاي از كويت، گرچه از كشورهاي ديگر هستند ثابت ميشود يا اگر ماه در سرخس ديده شد، براي مناطق هم افق آن گرچه در كشورهاي تاجيكستان و تركمنستان يا افغانستان باشد نيز ثابت است.

2 - برخي ميگويند: اگر در منطقهاي ماه ديده شد، براي كل نيمكرهاي كه با آن منطقه در شب بودن يكي است، ماه ثابت ميشود، مثلاً اگر در بغداد ماه ديده شد، براي افغانستان و ايران و كل نيمكره زمين، اول ماه ثابت ميشود.

نكته: در هر صورت اختلاف در اول ماه كه باعث اختلاف و سردرگمي ميشود، به خاطر حساسيت بيش از حد آن است. اگر حساسيتها را كنار بگذارند، مشكلي پيش نميآيد، مانند قديم كه ارتباط شهرها با همديگر راحت نبود و هيچ مشكلي پيش نميآمد، ولي حالا چون همه دنيا با هم ارتباط نزديك دارند، به سرعت همه جا و از همه اخبار مطلع ميشوند، در نتيجه حساسيتها ايجاد ميشود. حالا هم اگر هر كس به وظيفه شرعي و به فتواي مرجع تقليد خود عمل كند، مشكل پيش نميآيد، چون مرجع تقليد، مبناي مشخصي در رؤيت هلال ماه دارد.

اگر ماه را خودش ببيند يا دو نفر عادل كه ماه را ديدهاند، به او بگويند ماه را ديدهايم، اول ماه ثابت ميشود. اگر خود نبيند يا دو نفر عادل به او خبر ندهند و در هر صورت ترديد داشته باشد، اول ماه ثابت نميشود.